Teatr w Trójmieście

Niniejszy rozdział poświęcony instytucjom teatralnym Trójmiasta, rozpoczynamy od prezentacji prac artystki związanej w przeszłości z Gdańskim Teatrem Snów oraz założycielki Teatru Lustra Stona Druga, Alicji Mojko. Napisane przez nią haiku zostały zilustrowane i wpisane w fotografie Ewy Grzeszczuk. Centralnym elementem naszej propozycji są trzy nagrania, dokumentujące doświadczenia artystów w okresie pandemii, które zostały wykreowane specjalnie na potrzeby niniejszego projektu edukacyjnego. O specyfice i sposobach funkcjonowania w tym trudnym czasie opowiadają twórcy związani z: Miejskim Teatrem Miniatura, Sopockim Teatrem Tańca oraz Festiwalem Sopot Non-Fiction. W dalszej części materiałów zgromadziliśmy garść podstawowych informacji na temat wybranych instytucji kultury Gdańska, Sopotu i Gdyni. Staraliśmy się zachęcić do ich odwiedzenia , między innymi za sprawą podanych adresów internetowych oraz fizycznych, a odnalezienie poszczególnych miejsc ułatwiać ma zamieszczona przez nas mapka. Ponadto tłumaczymy, jakie formalne wymagania stawiane są przed instytucjami kultury.


We wstępie proponujemy również krótki film przybliżający postać Alicji Mojko.

Pliki do pobrania

Nauczyciel

Uczeń

Ogólny

Zestaw trzech konspektów stanowi pakiet edukacyjny przypisany do jednego z piętnastu tematów składających się na projekt Between.Kosmopolis: 2020. Konspekty bazują na materiale audiowizualnym, a ich forma i język różnią się w zależności od przewidywanego odbiorcy. Konspekt pierwszy przeznaczony jest dla nauczyciela i stanowi scenariusz lekcji, drugi stworzony został z myślą o osobach zainteresowanych samokształceniem, a trzeci ma profil ogólny.

W rozdziale „Teatr w Trójmieście” przedstawiamy krótkie filmy, przygotowane specjalnie z myślą o programie Between.Edukacja przez trzy teatry działające w Trójmieście.

MERYTORYCZNE WIADOMOŚCI

Na przedstawionej poniżej mapie oznaczyliśmy lokalizację najważniejszych teatrów instytucjonalnych Trójmiasta. W poszczególnych podrozdziałach proponujemy krótki opis każdego z nich.

Teatr rozpoczął działalność jako Teatr Wybrzeże w Gdyni w 1946 roku, od 1 stycznia 1949 mieści się w Gdańsku1. W czasie swojej działalności, oprócz budynku dzisiejszego Teatru Muzycznego, zajmował również obecną siedzibę Opery Bałtyckiej (wówczas pod nazwą: Teatr Wielki we Wrzeszczu)2. Obecnie teatr dysponuje aż sześcioma scenami. Są to: Duża Scena, Stara Apteka, Czarna Sala, Scena Malarnia, Scena Kameralna w Sopocie oraz usytuowana w Pruszczu Gdańskim Scena Letnia.3. Uznawany za jeden z najciekawszych teatrów w Polsce powojennej, zwłaszcza w latach 60. i 70. był miejscem nowatorskich inscenizacji, skupiającym wybitnych twórców, którzy realizowali tutaj indywidualne i bardzo różnorodne wizje teatru4. Spektakle Wybrzeża można zobaczyć na festiwalach w całej Polsce, gdzie często zdobywają najwyższe wyróżnienia. Co więcej, teatr sam organizuje przegląd „Wybrzeże Sztuki”, który przybliża trójmiejskim widzom wybitne przedstawienia – dotąd w ramach festiwalu prezentowano spektakle m.in. Jerzego Jarockiego, Grzegorza Jarzyny, Krystiana Lupy czy Krzysztofa Warlikowskiego5.

www.teatrwybrzeze.pl

O Teatrze Wybrzeże dowiesz się więcej z następujących źródeł:

  1. „200 lat teatru na Targu Węglowym w Gdańsku”, pod red. J. Ciechowicza; ikonografia M. Abramowicz; [tł. H. Kleinzeller], Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004.
  2. „Pół wieku Teatru Wybrzeże : przedstawienia : (1946-1996)”, pod red. J.Ciechowicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1998.
  3. „Teatr Wybrzeże w latach 1996–2016. Zjawiska, ludzie przedstawienia”, red. J. Puzyna-Chojka, B. Świąder-Puchowska, K. Kręglewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2019.
  4. Hasło: „Teatr Wybrzeże”, portal e-teatr.pl, e-teatr.pl/teatr-wybrzeze-t1731.

1 „Teatr Wybrzeże”, Encyklopedia Teatru, www.encyklopediateatru.pl/teatry-i-zespoly/197/teatr-wybrzeze [dostęp: 01.10.2020].

2 „O Teatrze”, Teatr Wybrzeże, www.teatrwybrzeze.pl/o-teatrze/ [dostęp: 01.10.2020].

3 Tamże.

4 „Teatr Wybrzeże w Gdańsku”, culture.pl, culture.pl/pl/miejsce/teatr-wybrzeze-w-gdansku [dostęp: 01.10.2020].

5 „O Teatrze”, Teatr Wybrzeże, www.teatrwybrzeze.pl/o-teatrze/ [dostęp: 01.10.2020].

Gdański Teatr Szekspirowski jest jedynym teatrem w Polsce stworzonym na wzór teatru elżbietańskiego, oddającym doświadczenie teatralne z czasów Szekspira. Zapewnia je między innymi specyficzna scena, wychodząca do widowni i przez nią otoczona oraz możliwość wystawiania sztuk pod gołym niebem1. GTS jest domem produkcyjnym oraz teatrem impresaryjnym2. Oznacza to, że produkuje lub współprodukuje spektakle, jednak nie posiada stałego zespołu aktorskiego – do teatru zaprasza się aktorów i przedstawienia innych placówek. Okazje do wizyt pojawiają się w Szekspirowskim często dzięki cyklicznym festiwalom, na przykład „tygodniom” poświęconym danym narodowościom3. GTS jest także współorganizatorem Gdańskiego Festiwalu Szekspirowskiego, na który zjeżdżają się teatry i artyści z całego świata, aby zaprezentować publiczności swoje interpretacje tekstów dramaturga4

teatrszekspirowski.pl


1 Gdański Teatr Szekspirowski, teatrszekspirowski.pl [dostęp: 1.10.2020].

2 Tamże.

3 Tamże.

4 Tamże.

Działania Teatru Muzycznego w Gdyni można określić jako pełne rozmachu – nie tylko za sprawą wyposażenia w największą w Polsce scenę musicalową (powierzchnia 400 m2, dwa systemy obrotowe, trzy zapadnie1) czy widownię, która liczy 1070 miejsc2. W każdą produkcję spektaklu zaangażowanych jest około dwustu osób. Rozmach towarzyszący poszczególnym inscenizacjom można zilustrować na przykładzie musicalu „Shrek”: na jego potrzeby wykupiono sztuczne liście ze wszystkich europejskich hurtowni3, a materiały, z których uszyto kostiumy do spektaklu, mogłyby przykryć taflę Zatoki Gdańskiej4. Już od momentu powołania go do istnienia w 1958 roku, Teatr Muzyczny był ważną instytucją na teatralnej mapie Pomorza – choćby za sprawą Danuty Baduszkowej, która jako pierwsza sprowadziła musical do Polski, czy Jerzego Gruzy, który w latach 80. wystawił w Gdyni największe hity światowego musicalu (jak „Hair” czy „Jesus Christ Superstar”)5. Obecnie w teatrze inscenizowana jest zarówno klasyka musicalu („Hairspray”, „Skrzypek na Dachu”), jak i autorskie spektakle („Lalka”, „Chłopi”, „Wiedźmin”)6. Przy teatrze działa Studium Wokalno-Aktorskie założone przez Danutę Baduszkową w 1966 roku. Dzisiaj szkoła nadal uchodzi za jedną z najlepszych w Polsce, a jej absolwenci stale zasilają zespół Teatru Muzycznego7.

www.muzyczny.org/pl

Więcej w:

  1. A. Zając-Kiedysz „50 i pięć lat Teatru Muzycznego w Gdyni”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015.
  2. „Współczesne formy teatru muzycznego (na świecie, w Polsce, w Gdyni)”, pod red. J. Ciechowicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
  3. P. Sobierski “Więcej niż musical. Teatr Wojciecha Kościelniaka”, Wydawnictwo Gdyńskie Centrum Kultury, Gdynia 2018.

1 „Sceny Gdyni”, Wydawnictwo Urząd Miasta Gdyni, s. 71.

2 „Rozbudowa”, Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, www.muzyczny.org/pl/rozbudowa.html [dostęp: 1.10.2020].

3 „Sceny Gdyni”, Wydawnictwo Urząd Miasta Gdyni, s. 71.

4 Tamże, s.71.

5 A. Zając-Kiedysz, „50 i pięć lat Teatru Muzycznego w Gdyni”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 191.

6 „Spektakle”, Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, www.muzyczny.org/pl/spektakle.htmll [dostęp: 1.10.2020].

7 Państwowe Policealne Studium Wokalno-Aktorskie im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, swagdynia.pl [dostęp: 1.10.2020].

Jest to jedyny w Polsce teatr imienia Witolda Gombrowicza. Powstał w 1959 roku, jako scena objazdowa Teatru Wybrzeże1. Po wielu zmianach nazwy i form działania, w 1991 roku został ostatecznie mianowany Teatrem Miejskim im. Witolda Gombrowicza i pod tą nazwą funkcjonuje do dzisiaj2. Oprócz dwóch scen w swojej stałej siedzibie, teatr dysponuje również Sceną Letnią, uruchamianą w okresie wakacji. Scena działa od 1966 roku, a wystawiane na niej spektakle muszą być specjalnie przygotowywane ze względu na naturalną scenografię, jaką jest stanowiące tło sceny morze. Pośród bardzo różnorodnych propozycji repertuarowych udało się Teatrowi Miejskiemu stworzyć swoiste laboratorium współczesnego dramatu. Przyczynili się do tego między innymi trójmiejska teatrolożka i krytyczka Joanna Puzyna-Chojka, która w latach 2006-2008 pełniła funkcję kierownika literackiego tego teatru oraz jeden z dyrektorów teatru, a zarazem uznany polski dramaturg – Ingmar Villqist. Od 2006 roku w Gdyni organizowany jest Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@port i przyznana zostaje, powiązana z festiwalem, Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna. Teatr organizuje również Ogólnopolski Konkurs imienia Andrzeja Żurowskiego na Recenzje Teatralne dla Młodego Krytyka3.

www.teatrgombrowicza.art.pl

Więcej o Teatrze Miejskim w Gdyni dowiesz się z książki:

  • „Dotknięci Teatrem, czyli pół wieku teatru miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni”, pod red. M. Szymik-Mackiewicz, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.

1 „O Teatrze”, Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, www.teatrgombrowicza.art.pl/?action=static&id=oteatrze [dostęp: 01.10.2020].

2 Tamże.

3 Konkurs im. Andrzeja Żurowskiego, konkurs-zurowski.pl/ [dostęp: 01.10.2020].

Historia Teatru Miniatura rozpoczęła się od Wileńskiego Teatru Lalek, który w 1947 roku zawitał do Gdańska i zapoczątkował tworzenie się teatru lalkowego na Pomorzu1. Teatr jest aktualnie jedynym teatrem lalkowym w regionie, kierującym swoje spektakle przede wszystkim do dzieci i młodzieży (ale nie tylko!), a także jednym z najstarszych teatrów lalkowych w Polsce2 (ma już 70 lat!3). Miniatura zaprasza widzów od pierwszego roku życia, prowadzi też rozmaite warsztaty. W repertuarze znajdziemy nie tylko klasykę, ale także spektakle na podstawie współczesnej literatury dziecięcej i młodzieżowej4. Zdjęcie ze spektaklu „Kasieńka” widnieje na tegorocznym plakacie naszego festiwalu!

www.teatrminiatura.pl


1 Miejski Teatr Miniatura, www.teatrminiatura.pl [dostęp: 01.10.2020].

2 Tamże.

3 Tamże.

4 Tamże.

Na teatr BOTO składa się kameralna scena oraz baroteka. BOTO tworzy przestrzeń dla działań artystycznych, dla których nie ma miejsca w dużych instytucjach – odważne projekty mniejszych zespołów i lokalnych artystów. Teatr gości zewnętrzne produkcje, organizuje także festiwal teatru dokumentalnego Sopot Non-Fiction, czyli interdyscyplinarny przegląd, na który składają się warsztaty z praktykami, debaty i prezentacja powstałych w trakcie festiwalu spektakli1. Oprócz pokazów spektakli organizowane są tutaj regularnie bluesowe i jazzowe jam sessions (jazzowe czwartki i bluesowe poniedziałki), koncerty i przeglądy piosenek, czytania performatywne, wystawy i wydarzenia festiwalowe2.

boto.art.pl

Wielokrotnie współpracowaliśmy z Teatrem BOTO, chociażby w ramach czytania performatywnego utworu Andrzeja Stasiuka „Solo” (montaż: Szymon Uliasz):

vimeo.com/455931881/ef2201ece2


1 Teatr BOTO, http://boto.art.pl/ [dostęp: 01.10.2020].

2 Teatr BOTO, https://www.facebook.com/teatrboto [dostęp: 01.10.2020].

Sopocki Teatr na Plaży to całoroczna scena impresaryjna. Mimo że teatr nie posiada własnego zespołu, oferuje widzom stały repertuar dzięki autorskim projektom oraz współpracy z zapraszanymi rezydentami1. Jednym ze stałych rezydentów jest Sopocki Teatr Tańca prowadzący repertuar własny, drugim – Sopocki Teatr Muzyczny Baabus Muscialis, do którego zespołu należą dzieci i młodzież2. W miesiącach letnich w teatrze funkcjonuje także Teatr Atelier imienia Agnieszki Osieckiej, wówczas również uruchamiana jest scena plenerowa Teatru na Plaży3. W teatrze często organizowane są koncerty, recitale, wystawy, goszczą w nim wydarzenia festiwalowe (np. Sopot Film Festival czy Literacki Sopot), funkcjonuje w nim również kino studyjne i DKF Kurort4.

www.teatrnaplazy.pl


1 „Teatr na Plaży”, Bałtycka Agencja Artystyczna, bart.sopot.pl/nasze-obiekty/teatr-na-plazy [dostęp: 01.10.2020].

2 Tamże.

3 Tamże.

4 Teatr BOTO, https://www.facebook.com/teatrboto [dostęp: 01.10.2020].

Chociaż Opera Bałtycka obchodzi w tym roku swoje 70-lecie, historia opery w Gdańsku sięga aż XVII wieku1. Sama siedziba opery powstała jednak dość późno (1914) – a pierwotnie była to jedynie hala, w której organizowano rozmaite widowiska, w tym pokazy2. Za oficjalny początek istnienia Opery Bałtyckiej uważa się pierwszą premierę Studia Operowego – była to opera Piotra Czajkowskiego Eugeniusz Oniegin, która miała premierę w 1950 roku3. Opisywana instytucja dysponuje najmniejszą salą operową w Polsce, liczącą 476 miejsc na widowni4. Opera Bałtycka została wymieniona w produkcji telewizji BBC jako jeden z dziewięciu najciekawszych teatrów operowych Europy, obok londyńskiej Royal Opera House Covent Garden, Teatro del Liceu w Barcelonie, Opera La Monnaie w Brukseli czy Opery w Amsterdamie5.

operabaltycka.pl/pl


1 Opera Bałtycka, operabaltycka.pl/pl [dostęp: 01.10.2020].

2 Tamże.

3 Tamże.

4 „Opera Bałtycka”, Teatr, teatr.com.pl/realizacja/opera-baltycka/ [dostęp: 01.10.2020].

4 „Opera Bałtycka”, operabaltycka.pl/pl [dostęp: 01.10.2020].

Teatr Gdynia Główna ma siedzibę w podziemiach Dworca PKP Gdynia Główna, w miejscu dawnego schronu przeciwlotniczego. Teatr stara się być obecny w życiu mieszkańców Gdyni. Organizowany od 2014 roku festiwal „Pociąg do Miasta” przenosi spektakle z całej polski w różne dzielnice Gdyni. Kolejnym przykładem zaangażowania teatru w życie lokalnej społeczności jest jego najnowszy projekt „Ballady Osiedlowe” – spektakl powstały z historii opowiedzianych przez mieszkańców Witomina, Oksywia, ZOH-u, Meksyku, Cisowej oraz Fikakowa1. Sama siedziba opery powstała jednak dość późno (1914) – a pierwotnie była to jedynie hala, w której organizowano rozmaite widowiska, w tym pokazy2. TGG określa się jako teatr dla widzów znudzonych teatralnym blichtrem – kameralna scena nie pozwala na rozmach inscenizacji, zachęca do eksperymentu Eugeniusz Oniegin. W repertuarze zaś możemy znaleźć między innymi spektakle teatru Forum – którego koncepcja dopuszcza możliwość ingerencji widzów w sytuację sceniczną3.

www.teatrgdyniaglowna.pl


1 „Ballady Osiedlowe”, Teatr Gdynia Główna, www.teatrgdyniaglowna.pl/projekt/ballady-osiedlowe/ [dostęp: 01.10.2020].

2 „O Teatrze Gdynia Główna”, Teatr Gdynia Główna, www.teatrgdyniaglowna.pl/o-teatrze-gdynia-glowna [dostęp: 01.10.2020].

3 „Teatr Forum”, Teatr Gdynia Główna, www.teatrgdyniaglowna.pl/edukacja-post/teatr-forum/ [dostęp: 01.10.2020].

Na stronie internetowej teatru przeczytamy:

„Teatr Snów powstał w 1986 roku i jest nazywany klasykiem polskiego teatru ulicznego. Znany jest z niepowtarzalnej poetyckiej stylistyki. Posługuje się metaforą opowiadając proste historie wyprowadzone z codzienności. [...] Teatr prezentował swoje przedstawienia na wielu dużych i mniejszych festiwalach w Polsce. Grał na festiwalach w Archangielsku, Petersburgu, Awinionie, Brnie, Delft, Edynburgu, Gandawie, Stockton a także w wielu innych miejscowościach w Czechach, Belgii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Włoch, Rumunii, Mołdawii, Ukrainy. Wielokrotnie występował w Niemczech”1.

Barbara Świąder-Puchowska o Zdzisławie Górskim i Teatrze Snów:

Zdzisław Górski jest twórcą Teatru Snów – jednego z najstarszych i najważniejszych polskich teatrów ulicznych i plenerowych, który powołał do istnienia wspólnie z Alicją Mojko (pozostała w teatrze przez kilkanaście lat). Jego grupa jest najistotniejszym i najdłużej istniejącym teatrem tego typu w Gdańsku i jednym z najstarszych w Polsce. Zespół powstał w 1986 roku i prowadzony jest nieprzerwanie przez Górskiego, który jest również pomysłodawcą jednej z największych w Polsce imprez poświęconych „teatrowi poza miejscami teatralnymi”, czyli Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Plenerowych i Ulicznych FETA w Gdańsku. W czerwcu 2020 roku Górski obchodził 70. Rocznicę swoich urodzin. Stworzona przez niego grupa jest postrzegana jako niemal emblematyczna dla Gdańska.

Zdzisław Górski urodził się w Gdańsku 15 czerwca 1950 roku. W roku 1974 założył Otwartą Grupę Teatralną, która pracowała w Domu Harcerza. W kolejnych latach współpracował z Pracownią Teatralną działającą w Klubie Pinezka na Przymorzu. W roku 1982 prowadził Teatr Krąg w klubie Przylesie w Sopocie. W roku 1983 rozpoczął pracę w Domu Kultury na Suchaninie, gdzie powstał Teatr Snów. W połowie 1984 roku zaczął pracować w Domu Kultury na Oruni jako instruktor teatralny. Przez ponad dwa lata był kierownikiem tej placówki, a później kierownikiem działu teatru. Pracował w MDK do 1996 roku. Tam Teatr Snów wypracował swoją stylistykę i osiągnął wysoki poziom artystyczny. Od roku 1986 roku zaczął pracować z Teatrem Snów nad spektaklami plenerowymi. W roku 2013 założył Fundację Teatru Snów, która z kolei w roku 2016 otworzyła Szkołę Teatru Ulicznego. Górski prowadził zajęcia w Alternatywnej Szkole Teatralnej w Żaku i na wielu warsztatach teatralnych.

Najważniejsze autorskie spektakle Górskiego w Teatrze Snów to m.in.: „Republika marzeń”, „Sanatorium”, „Wizyta”, „Ogród”, „Księga utopii”, „Żuraw”, „Pokój”, „Remus” i „Ulro”. Teatr Snów brał udział w wielu projektach i przedsięwzięciach w kraju i za granicą. Najważniejsze to „Podróże” realizowane z kilkoma niezależnymi teatrami pod artystycznym kierunkiem Teatru 77 z Łodzi, później „Noclegowania” i „Wypędzenie szczurów z miasta” również w Łodzi. Wspólnie z Theater Aspik z Hildesheim w Niemczech teatr zrealizował „Ślub” Witolda Gombrowicza. W Gyuli na Węgrzech brał udział w międzynarodowym projekcie „Droga do Delft”.

(Dziękujemy autorce za udostępnienie materiałów.)

teatrsnow.pl


1 „Teatr”, Teatr Snów, teatrsnow.pl/historia1/index

  1. Gdański Teatr Szekspirowski: teatrszekspirowski.pl
  2. Miejski Teatr Miniatura: www.teatrminiatura.pl
  3. Opera Bałtycka w Gdańsku: operabaltycka.pl/pl
  4. Teatr BOTO: boto.art.pl, www.facebook.com/teatrboto
  5. Teatr Gdynia Główna: www.teatrgdyniaglowna.pl
  6. Teatr na Plaży: www.teatrnaplazy.pl
  7. Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni: www.teatrgombrowicza.art.pl/
  8. Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni: www.muzyczny.org/pl/
  9. Teatr Snów: teatrsnow.pl
  10. Teatr Wybrzeże w Gdańsku: www.teatrwybrzeze.pl

Instytucja kultury – definicja. Instytucja artystyczna jako odmiana instytucji kultury

Wszelkiego rodzaju placówki, w których prowadzona jest działalność kulturalna, nazywa się instytucjami kultury. Ustawa o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej z dnia 25 października 1991 roku definiuje działalność kulturalną jako „tworzenie, upowszechnianie i ochronę kultury”.

Instytucja kultury może być założona przez jednego z ministrów lub kierownika urzędów centralnych, wtedy klasyfikowane są jako państwowe i obowiązkiem państwa jest zapewnienie im środków zarówno na działalność, jak i utrzymanie budynku. Instytucje kultury zakładają także jednostki samorządu terytorialnego, tworząc instytucje samorządowe. Pomimo faktu, że tego typu działalność jest zadaniem własnym samorządów terytorialnych, przewidzianym również w budżecie, samorządowe instytucje kultury mogą także otrzymywać dotacje celowe od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zadania objęte państwowym mecenatem. Powołanie instytucji kultury rozpoczyna się od wydania aktu o jej utworzeniu, w którym określa się między innymi przedmiot działania, siedzibę czy nazwę.

Kolejnym etapem jest nadanie przez organizatora statutu, w którym określa się:

  • nazwę placówki oraz jej siedzibę,
  • zakres działalności,
  • organy które będą nią zarządzać oraz rady,
  • źródła finansowania,
  • zasady dokonywania zmian statutowych,
  • informacje dotyczące ewentualnego prowadzenia działalności innej niż kulturalna.

W momencie powołania należy określić, czy podmiot jest instytucją artystyczną – czyli taką, w której kulturę aktywnie się tworzy, a nie jedynie promuje, upowszechnia i przetwarza. Dziedzinami działalności artystycznej są przede wszystkim teatr, muzyka i taniec, a placówkami, które taką działalność prowadzą, są według ustawy przede wszystkim teatry, filharmonie, opery, operetki, orkiestry symfoniczne i kameralne, zespoły pieśni i tańca oraz zespoły chóralne.

Specyfika instytucji artystycznych polega przede wszystkim na tym, że działają one w rytmie sezonów artystycznych, z których każdy trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. To właśnie na ten okres ustala się repertuar, propozycje ewentualnego działania pozaartystycznego (jak na przykład edukacja kulturalna), strategie marketingowe oraz budżet. Osoby, ubiegające się o stanowisko dyrektora placówki również opierają się na sezonach artystycznych, przedstawiając jury konkursu dyrektorskiego swoje propozycje repertuarowe i organizacyjne na czas od trzech pięciu sezonów, które obejmie jego kadencja. Długość kadencji dyrektorskiej instytucji kultury nieprowadzącej działalności artystycznej jest inna, wynosi od trzech do siedmiu lat.

Wybranie dyrektora instytucji kultury najczęściej odbywa się w drodze konkursu. Organizator ogłasza taki konkurs, informując o specyfice instytucji kultury oraz jej warunkach organizacyjnych, wymaganych kwalifikacjach kandydatów, ich umiejętnościach i doświadczeniu a także miejscu i terminie złożenia ofert. Kandydaci składają swoje oferty wraz z kompletem wymaganych dokumentów i prezentują się przed komisją konkursową. Komisja taka składa się z trzech przedstawicieli organizatora, dwóch przedstawicieli Ministra MKiDN, dwóch przedstawicieli organizacji związków zawodowych danej placówki oraz dwóch przedstawicieli twórczych związków zawodowych.

W wyjątkowych przypadkach organizator może wystąpić o powołanie dyrektora instytucji kultury bez konkursu, bądź też o przedłużenie jego pracy o kolejną kadencję. W obu przypadkach wymagane jest złożenie wniosku skierowanego do ministra kultury, w którym wyszczególnia się kwalifikacje i sukcesy kandydata pozwalające na pominięcie etapu konkursowego.

Dyrektor zarządza instytucją kultury i reprezentuje ją na zewnątrz.

(„Fragment pracy licencjackiej Pauliny Niedzielskiej „Komunikacja marketingowa w teatrze prywatnym na przykładzie Teatru BOTO” napisanej pod kierunkiem dr hab. Anny Kalinowskiej-Żeleźnik, prof. UG, w ramach kierunku Zarządzanie Instytucjami Artystycznymi.)

Ta sekcja powstaje na podstawie prowadzonego przez nas w dniach 19-30 października 2020 cyklu webinariów, podczas których zaproszeni goście dzielą się z uczestnikami własnym doświadczeniem i wiedzą w zakresie omawianych tematów. Materiały te zostaną udostępnione w najbliższych tygodniach.

W tej części zamieszczamy pakiet edukacyjny, zawierający wszystkie materiały przygotowane dla Państwa w danym rozdziale. Podsumowanie będzie również miejscem, w którym przedstawimy wybrane prace, które powstały w odpowiedzi na propozycje projektów przedstawionych w konspektach i zostały przesłane na nasz adres.