Header is loading...

badania

Teatr na dziś

Międzynarodowe sesje akademickie stanowią kluczowy element koncepcji festiwalu Between.Pomiędzy. Jako, że jego dwunasta odsłona to chwila namysłu nad naszymi dotychczasowymi, obecnymi, ale też planowanymi działaniami, do dyskusji na temat współczesnego teatru i poezji zaprosiliśmy badaczy z kraju i ze świata. Proponujemy osiem spotkań w formie dyskusji seminaryjnych.

badania

1

Reżyserzy z Europy Wschodniej. Rozmowa Kaliny Stefanovej i Marvina Carlsona

Czwartek, 13 maja 2021, godz. 16.00

20 Ground-Breaking Directors of Eastern Europe (20 przełomowych reżyserów z Europy Wschodniej)

Redakcja: Kalina Stefanova oraz Marvin Carlson

Opublikowane przez Palgrave Macmillan

20 Ground-Breaking Directors of Eastern Europe

Reżyserzy już od dawna pełnią pierwszorzędną rolę na scenach Europy Wschodniej. W ciągu ostatnich trzech dekad najwybitniejsi spośród nich zyskali sławę dzięki przełomowym inscenizacjom, które przemówiły do publiczności również daleko poza lokalnymi granicami. To nie przypadek, że znaczna część spośród tych reżyserów została wyróżniona drugą największą nagrodą teatralną na kontynencie − Europejską Nagrodą dla (Nowych) Realiów Teatralnych [The European Prize for (New) Theatrical Realities]. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że czołowi reżyserzy regionu kierują współczesny teatr na nowe terytoria. Książka ta oferuje pogłębione analizy oraz szczegółowe portrety tychże dwudziestu reżyserów, napisane przez czołowych krytyków, uczonych i badaczy, które rzucają światło na cechy charakterystyczne dla estetyki poszczególnych twórców, ilustrowane przykładami z ich emblematycznych inscenizacji, jak również wskazują, co przesądza o sile ich oddziaływania. Ponadto, w książce wyodrębniono dwa rozdziały, w których oddano głos samym reżyserom, którzy zdradzają swoje artystyczne korzenie oraz wskazują na najważniejsze wyzwania, przed którymi ich zdaniem stoi współczesny teatr. Książka zainteresuje teatrologów, studentów i każdego, kto jest zainteresowany globalnym teatrem współczesnym teatrem.

Reżyserzy przedstawieni w książce to: Alvis Hermanis (Łotwa), Oskaras Korsunovas, Eimuntas Nekrosius, Rimas Tuminas (Litwa), Oliver Frljić (Chorwacja), Arpad Schilling i Bela Pinter (Węgry), Silviu Purcarete, Andrei Serban and Gianina Carbunariu (Rumunia), Daniel Spinar i Jan Mikulasek (Czechy), Alexander Morfov (Bułgaria), Włodzimierz Staniewski, Jan Klata, Grzegorz Bral, Krzysztof Warlikowski, Grzegorz Jarzyna i Krystian Lupa (Polska), Jernej Lorenci (Słowenia).

Szczegółowe informacje na temat publikacji dostępne na stronie internetowej wydawcy:

Zimną wojnę mamy już dekady za sobą, ale czytelnicy języka angielskiego wciąż niewiele wiedzą o sztuce i kulturze Europy Wschodniej. Oto książka, która zabiera czytelników do teatrów w Polsce, na Łotwie, Litwie, w Czechach, Rumunii, Chorwacji, Słowenii, Bułgarii i na Węgrzech. Książka o reżyserii teatralnej, grupach teatralnych i ważnych artystach, od tych stosunkowo znanych, jak Krystian Lupa i Andrei Șerban, po wielu równie twórczych, ale wciąż ukrytych twórców teatru. Lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce poznać niezwykłą teatralną różnorodność i energię tego regionu.

Richard Schechner, Redaktor, TDR: The Journal of Performance Studies (Dziennik Performatyki)

Emerytowany profesor uniwersytecki, Uniwersytet w Nowym Yorku.

Redaktorzy tomu:

Marvin Carlson

Marvin Carlson

Marvin Carlson jest badaczem teatru, dramatu i studiów nad performansem. Jest wybitnym profesorem teatru, literatury porównawczej i studiów bliskowschodnich. Przewodzi katedrze Sidneya E. Cohna w Graduate Center na Uniwersytecie Miejskim w Nowym Jorku. Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu w Atenach, nagrodę ATHE Career Achievement, nagrodę ASTR Distinguished Scholarship, nagrodę George’a Jeana Nathana za Krytykę Dramatu oraz nagrodę Callowaya za twórczość teatralną. Jest redaktorem założycielem czasopism „Western European Stages” i „Arab Stages”.

Autor dwudziestu trzech książek, przetłumaczonych na siedemnaście języków. Spośród nich warto wymienić w szczególności: Theories of the Theatre (Teorie Teatru), 1993, Places of Performance (Miejsca Performansu), 1989 oraz Performance: A Critical Introduction (Performans), 1996. Jego najnowsze publikacje to: 10,000 Nights (10.000 Nocy), Michigan, 2017 oraz Theatre and Islam (Teatr i Islam), Macmillan, 2019.

Kalina Stefanova

Kalina Stefanova

Prof. Dr. Kalina Stefanova jest autorką i redaktorką szesnastu książek: czternastu książek o teatrze, z których część ukazała się w Nowym Jorku, Londynie i Wrocławiu, oraz dwóch utworów beletrystycznych, opublikowanych w dziewięciu krajach − w tym w dwóch wydaniach w Chinach. Pełniła funkcję Profesora Wizytującego Fulbright na Uniwersytecie w Nowym Yorku. Jako Profesor Wizytujący wykładała między innymi w Cape Town w Afryce Południowej, na Uniwersytecie Meiji w Japonii, oraz w Shanghai Theatre Academy w Chinach. W 2016 została mianowana Profeorem Wizytującym Szkoły Sztuk Pięknych Uniwersytetu Wuhan w Chinach, jak również Fundacji Chińskiej Krytyki Sztuki Uniwersytetu Wuhan. Pełniła funkcję wiceprezydenta IATC (2001-2006) oraz dyrektora ds. sympozjów (2006-2010). W 2007 roku pełniła funkcję dramaturga w wysoko ocenianej przez krytykę i publiczność inscenizacji Zesłanie Ducha Świętego Davida Edgara w reżyserii Mladena Kiselova, prezentowanej na kanadyjskim festiwalu w Stratford. Od 2001 roku regularnie pełni funkcję eksperta ds. ewaluacji programów kulturalnych i edukacyjnych Komisji Europejskiej. Obecnie wykłada w Narodowej Akademii Sztuk Teatralnych i Filmowych w Sofii.

badania

2

Teatr ZAR.net

Jarosław Fret jest założycielem i liderem Teatru ZAR, reżyserem, aktorem, dyrektorem Instytutu Grotowskiego. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Kuratorów i kuratora ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W latach 1999–2002 zrealizował szereg wypraw do Gruzji, Armenii i Iranu, prowadząc poszukiwania w obrębie najstarszych form muzyki chrześcijańskich kościołów wschodnich. W kolejnych latach wspólnie z członkami Teatru ZAR organizował wyprawy badawcze na grecką górę Atos, Sardynię i Korsykę, do Armenii, Turcji i Izraela. Reżyser pięciu spektakli zespołu. Tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” był pokazywany m.in. w Chicago, Los Angeles, San Francisco, Atenach, Belgradzie, Edynburgu, Florencji, Madrycie, Paryżu, Sybinie oraz Kairze, Nowym Delhi i Seulu. W 2013 roku ukończył pracę nad spektaklem „Armine, Sister”, dedykowanym historii, kulturze i ludobójstwu Ormian, do którego oprócz reżyserii opracował oryginalną dramaturgię muzyczną i specjalną architekturę. W 2016 roku zrealizował spektakl „Medee. O przekraczaniu” z udziałem śpiewaczek z Kairu, Teheranu i Stambułu. Wykłada i prowadzi warsztaty w Polsce i za granicą, był wykładowcą m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Uhonorowany przyznawanym przez magazyn „Los Angeles Times” tytułem Best New Music Theater (2009) i Wrocławską Nagrodą Teatralną za tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” (2010). Spektakl „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie” w jego reżyserii zdobył Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku. Pomysłodawca i koordynator licznych projektów realizowanych w Polsce i za granicą w ramach działalności Instytutu Grotowskiego, m.in. Roku Grotowskiego UNESCO 2009, programu „Masters in Residence”, Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Świat miejscem prawdy”, a także Olimpiady Teatralnej Wrocław 2016. Dzięki jego staraniom w 2010 roku została otwarta nowa siedziba Instytutu Grotowskiego, Studio Na Grobli, a w 2019 roku Piekarnia | Centrum Sztuk Performatywnych.

Profesor Octavian Saiu uzyskał tytuł doktora teatrologii na Narodowym Uniwersytecie Teatru i Filmu (NUTF) w Rumunii (praca na temat przestrzeni teatralnej) oraz tytuł doktora literatury porównawczej na Uniwersytecie Otago w Nowej Zelandii (praca na temat Samuela Becketta i Eugène'a Ionesco). Prowadził badania post-doc w zakresie literatury współczesnej na Uniwersytecie Otago, a stopień doktora habilitowanego uzyskał w dziedzinie teatru i sztuk performatywnych. Były Profesor Wizytujący na Uniwersytecie w Londynie, wykłada na trzech rumuńskich uniwersytetach i jest profesorem wizytującym na uniwersytetach w Tokio, Hong Kongu i Lizbonie. Opublikował artykuły w kilku międzynarodowych czasopismach, a także dziewięć książek na temat teatru. Jego najnowsza publikacja książkowa w języku angielskim to Hamlet and the Madness of the World (Hamlet i Szaleństwo Świata, 2016).

badania

3

„Teatr jako instytucja społeczna”. Rozmowa seminaryjna − prowadzenie: Michał Lachman

Piątek, 14 maja 2021, godz. 11.30

Zaproszeni goście:

Marta Ljubková, Dr Verónica Rodríguez, Dr Magdalena Szuster, Dr Michael Raab

Marta Ljubková

Marta Ljubková

Marta Ljubková jest absolwentką Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Karola w Pradze oraz Akademii Sztuk Scenicznych, gdzie obecnie wykłada. Jej główne zainteresowania dydaktyczne to dramaturgia i twórczość literacka. Pracowała jako redaktor wydawniczy, dramaturg − freelancer, recenzent i redaktor. Specjalizuje się w prozie i dramacie współczesnym oraz w pisarstwie postdramatycznym. Od 2015 roku pełni funkcję Głównej Dramaturg National Theatre Drama School, jest również dyrektorem programowym międzynarodowego festiwalu teatralnego „Prague Crossroads” (Praskie Rozdroża)

Temat: W jaki sposób obecna sytuacja wpływa na pracę dramatopisarzy oraz nasz sposób komunikacji z publicznością?

Verónica Rodríguez

Verónica Rodríguez

Dr Verónica jest wykładowcą w dziedzinie teatru i performansu na Uniwersytecie w Reading. Obecnie mieszka w Londynie, a wcześniej wykładała na Uniwersytecie w Barcelonie, Uniwersytecie Canterbury Christ Church, Royal Holloway, Uniwersytecie w Londonie i Uniwersytecie w Richmond.

Jej główne zainteresowania badawcze dotyczą współczesnego teatru brytyjskiego, nowych politycznych form teatralnych i feminizmu. Jej obecne badania analizują również przecięcie zdrowia i chorób kobiet oraz współczesnych praktyk teatralnych i performatywnych.

W 2019 roku opublikowała w Palgrave swoją monografię David Greig’s Holed Theatre: Globalization, Ethics and the Spectator (Holed Theatre Davida Greiga: Globalizacja, Etyka i Widz) z przedmową Dana Rebellato. Wraz z grupą badawczą „Contemporary British Theatre Barcelona (Współczesny teatr brytyjski Barcelona) (CBTBarcelona)” uczestniczy w projekcie badawczym „British Theatre in the Twenty-First Century: Crisis, Affect, Community” („Teatr brytyjski w dwudziestym pierwszym wieku: Kryzys, Afekt, Wspólnota”) finansowanym przez hiszpańskie Ministerstwo Gospodarki i Konkurencyjności oraz przez FEDER (Unia Europejska). Jest również dramatopisarką pracującą na zamówienie (m.in. Royal Court/Dworu Królewskiego), opublikowaną poetką i członkinią artystycznego kolektywu osób żyjących z endometriozą Inner Orchestra. Obecnie jest uczestniczką Royal Court's Script Panel 2021.

Temat: „Społeczności teatralne łączą się”: Projekt „The Royal Court’s Living Newspaper”

Magdalena Szuster

Magdalena Szuster

Dr Magdalena Szuster związana jest z Katedrą Literatury i Kultury Ameryki Północnej Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w teatrze i dramacie amerykańskim, obecnie zajmuje się adaptacjami scenicznymi sztuk dramaturgów północnoamerykańskich w Polsce. Jest członkinią American Theatre and Drama Society (Amerykańskiego Towarzystwa Teatralnego i Dramatycznego) oraz International Federation for Theatre Research (Międzynarodowej Federacji Badań Teatralnych). Od 2014 roku współpracuje z Teatrem Muzycznym w Łodzi, gdzie obecnie projektuje i koordynuje programy edukacji teatralnej. Współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i uczestniczy w edukacyjnych programach networkingowych Instytutu. Jest liderem edukacji teatralnej w Urzędzie Miasta Łodzi z ramienia Teatru Muzycznego oraz stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie edukacji kulturalnej.

Temat: „Pobawmy się w teatr!” Korzyści z edukacji kulturalnej w kontekście pedagogiki teatru i jej wpływu na społeczności lokalne.

Michael Raab

Michael Raab

Dr Michael Raab (ur. 1959) jest tłumaczem i wykładowcą mieszkającym we Frankfurcie nad Menem. Studiował język angielski, niemiecki i francuski w Marburgu/Lahn, Londynie i Hamburgu, gdzie uzyskał tytuł doktora. Następnie pracował jako redaktor w niemieckiej telewizji ZDF (1987-1989), jako dramaturg w teatrach państwowych w Stuttgarcie (1989-1991) i Moguncji (1991-1995), w monachijskiej Kammerspiele (1995-2001), w Schauspiel Leipzig (2002-2005) oraz jako dramaturg gościnny w Weimarze i Bonn. Od 2005 roku pracuje głównie jako freelancer.

Jest autorem książek na temat inscenizacji sztuk Szekspira w Niemczech i Anglii; przemysłu rozrywkowego we współczesnym dramacie brytyjskim; monografii poświęconej reżyserowi Wolfgangowi Engelowi oraz angielskiej dramaturgii lat 90. Ponadto opublikował liczne artykuły i eseje na temat historii teatru niemieckiego oraz nowej dramaturgii brytyjskiej i irlandzkiej.

Wykładał na uniwersytetach w Konstancji, Lipsku, Moguncji i Heidelbergu oraz w szkołach aktorskich w Monachium, Salzburgu i Frankfurcie. W 2011 roku był tłumaczem-rezydentem na Uniwersytecie w Tybindze. Wiele krajowych i międzynarodowych uczelni zapraszało go na wykłady i warsztaty. W Mozarteum w Salzburgu przez pięć kadencji pełnił funkcję profesora gościnnego dramaturgii.

W 2009 roku otrzymał nagrodę dziennikarską Niemieckiego Stowarzyszenia Studiów nad Językiem Angielskim. W 2020 roku otrzymał nagrodę Barthold-Heinrich-Brockes-stipend przyznawaną przez Niemiecki Fundusz Tłumaczy, honorującą jego dorobek translatorski. Do tej pory przetłumaczył ok. 125 angielskich i francuskich sztuk teatralnych, takich autorów, jak między innymi: Agatha Christie, J.B. Priestley, Michael Frayn, Lee Hall, Martin McDonagh, Ayad Akhtar, Lucy Prebble, Laura Wade i Flavia Coste. Tłumaczył również powieści i prace teoretyczne dotyczące teatru.

Temat: „Teatr niemiecki jako „koło zamachowe” dla rozwoju społecznego i gospodarczego?”

Prowadzenie dyskusji: Michał Lachman

Michał Lachman

Dr hab. Michał Lachman jest wykładowcą dramatu angielskiego i irlandzkiego na Wydziale Angielskiego Dramatu, Teatru i Filmu Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię dwudziestowiecznego dramatu brytyjskiego i irlandzkiego, teorię literatury i przekład. Opublikował liczne prace na temat Briana Friela, Martina McDonagha, Sarah Kane, Marka Ravenhilla i Howarda Barkera. Przełożył na język polski następujące sztuki: „Belle of the Belfast City” (Belle z Belfastu) Christiny Reid, „A Handful of Stars“ (Garść gwiazd) Billy'ego Roche'a, „Observe the Sons of Ulster Marching Towards the Somme“ (Zobacz, jak Synowie Ulsteru maszerują nad Sommę) oraz „Innocence” Franka McGuinnessa (Niewinność). W 2018 roku opublikował monografię Performing Character in Modern Irish Drama: Between Art and Society w wydawnictwo Palgrave).