ROUTLEDGE

W 2022 roku w serii wydawniczej The Routledge Advances in Theatre and Performance ukazały się dwa tomy wydane przez osoby związane z Pracownią Badawczą Between.Pomiędzy:

Sylwia Dobkowska, Performance of Absence in Theatre, Performance and Visual Arts, Routledge Advances in Theatre and Performance Studies, London, Routledge.

Projekt bada koncepcje nieobecności w dyscyplinach teatru, sztuk wizualnych i performansu.

Postawione w centrum zainteresowania zagadnienie nieobecności uwalnia czytelnika od dominującego znaczenia. Książka zachęca do aktywnego zaangażowania w teorię teatru i odbiór dzieł sztuk scenicznych. Podjęcie namysłu nad poszczególnymi teoriami i doświadczeniami wpływa na zmianę sposobu, w jaki angażujemy się nie tylko w odbiór poszczególnych spektakli, ale także w relacje społeczne i funkcjonujące poza teatrem tradycje. Sylwia Dobkowska bada i teoretyzuje nieobecność i obecność poprzez praktyki teatralne, performanse oraz sztuki wizualne.

Książka ta będzie bardzo interesująca dla studentów i badaczy teatru, sztuk wizualnych i filozofii.

Link: Performance of Absence in Theatre, Performance and Visual Art - 1st Ed (routledge.com)

SE Gontarski, Tomasz Wiśniewski oraz Katarzyna Kręglewska, Włodzimierz Staniewski and the Phenomenon of ”Gardzienice”, London, Routledge.

Książka ta stanowi szeroki, kompleksowy przegląd współczesnego kształtu zespołu teatralnego „Gardzienice” i jego ewolucji.

Najnowsza realizacja teatralna zespołu, Wesele. Wyspiański – Malczewski – Konieczny jest traktowana jako centralny punkt retrospektywnej dyskusji na temat rozwoju zespołu. Wesele, którego premiera odbyła się na festiwalu zorganizowanym z okazji 40-lecia istnienia zespołu, odzwierciedla większość najważniejszych osiągnięć języka scenicznego Włodzimierza Staniewskiego oraz jego zdolność do eksplorowania i rozwijania performatywnego potencjału nażywości. Niniejsza publikacja składa się z esejów wybitnych praktyków i teoretyków teatru, notatek reżysera, rozmów ze Staniewskim i innymi członkami zespołu, wybranych materiałów archiwalnych oraz dokumentacji fotograficznej przedstawień.

Można się spodziewać, że publikacja ta spotka się z żywym zainteresowaniem zarówno studentów, jak i badaczy akademickich z dziedziny teatru i sztuk performatywnych.

Link: Włodzimierz Staniewski and the Phenomenon of “Gardzienice” - 1st (routledge.com)

CAMBRIDGE University Press

Agnieszka Żukowska, “‘This Fair Paper’: Othello and the Artist’s Book”, Shakespeare Survey, vol. 75: Othello, Emma Smith (red.), 2022, Cambridge University Press, s. 60-72.

„Piękny papier”: Otello a książka artystyczna

W Straconych zachodach miłości można znaleźć ujmujący w swej absurdalności obraz ludzkiej ignorancji, którą poddano swoistemu ucieleśnieniu: „skąd [Głupek] miał przysmaki skryte w księgach dostać? / Nie jadł przecież papieru, nie pił atramentu. Jego rozumu nie uzupełniano” (w przekładzie Macieja Słomczyńskiego). Ta humorystyczna definicja nieokrzesania (nieoczytania), choć żartobliwie przesadna, zwraca naszą uwagę na niezaprzeczalnie fizyczny wymiar każdego aktu lektury, który jednak zwykle ustępuje doświadczeniu o charakterze czysto intelektualnym. Obydwa sposoby lektury stają się natomiast udziałem odbiorcy książki artystycznej – hybrydalnej z natury formy sztuki, która nie tylko odwołuje się do intelektu swego na poły czytelnika na poły widza, ale także chce być postrzegana na sposób zmysłowy, domagając się tym samym uznania własnej materialności. Właściwe książce artystycznej skupienie na przedmiocie – również w znaczeniu obiektu artystycznego – sprawia, że stanowi ona idealne medium twórczego dialogu z Otellem Williama Szekspira. Dzieje się tak dlatego, że tragedia ta – naznaczona obecnością jednego z najbardziej pamiętnych Szekspirowskich rekwizytów, czyli chustki haftowanej w poziomki – konfrontuje odbiorcę z szeregiem postaci ulegających procesowi postępującego uprzedmiotowienia. Prowadząc swoisty dialog z tekstem dramatu, twórcy książek artystycznych omawianych w niniejszym rozdziale stosują szereg rozmaitych rozwiązań, sięgając od abstrakcji po figurację, od formy bezsłownej po przeładowaną słowem.

Link: ‘This Fair Paper’: Othello And The Artists’ Book - Shakespeare Survey 75 (cambridge.org)

Brill

Monika Szuba i Julian Wolfreys (red.), Literary invention and the cartographic imagination: early modern to late modern, Spatial Practices, 2022, tom 38, Leiden; Boston, Brill.

Książka proponuje inter- i trans-dyscyplinarne podejście do literatury, umocowane zarówno teoretycznie, jak i historycznie. Poprzez uważne odczytania twórczości różnych pisarzy i artystów — od Edmunda Spensera po Olgę Tokarczuk — oraz pogłębione dyskusje tekstów należących do tak różnorodnych gatunków jak proza, poezja zintegrowana z miejscem, sztuka site-specific czy performance, autorzy tomu analizują znaczenie map, a także badają sposoby, w jakie literatura odwzorowuje światy wyobrażone i realne. Każdy z rozdziałów w jednostkowy sposób ukazuje ścisłe związki, które zachodzą między tekstem, mapą i kulturą.

Wśród autorów znaleźli się naukowcy z Wielkiej Brytanii, Polski, Kanady, Holandii oraz Włoch.

Jean Ward, “The Mapping of Empire in Hilary Davies’ ‘Imprerium’”, w: Literary invention and the cartographic imagination: early modern to late modern, pod red. Moniki Szuby i Juliana Wolfreysa, Spatial Practices, 2022, nr 38, Leiden; Boston, Brill, s. 99-116.

Link: Literary Invention and the Cartographic Imagination (brill.com)

UPPSALA UNIVERSITY

Katarzyna Pastuszak, “Nomadic Stories: Performative Projects of Amareya Theater as Processual Tools in the Struggle for Recovery of Identity and Empowerment of Indigenous Women”, in: Decolonizing Futures: Collaborations for Renewed Discourses on Indigenous Rights in the Post-UNDRIP Era, ed. Maruyama Hiroshi et. al., Hugo Valentin Centre, Uppsala University 2022.

Artykuł poświęcono opisowi i analizie transkulturowego projektu performatywnego Nomadic Woman – performansu/paradokumentu krążącego wokół prawdziwej historii życia Louise Fontain (Grenlandia/Norwegia). Fontain, która jest Eskimoską, została jako dziecko deportowana do rodziny zastępczej w Danii w ramach duńskiego rządowego programu edukacyjnego / kolonizacyjnego przeprowadzonego w latach 1960-1970. Louise Fontain, podobnie jak setki innych Eskimosów, utraciła korzenie, język ojczysty, tożsamość, kontakt z rodziną. W 2012 roku pierwsza wersja spektaklu miała premierę w Gdańsku (Polska), z udziałem Louise Fontain jako centralnej postaci, która wykorzystywała szereg prywatnych przedmiotów codziennego użytku (używane przez kobiety tradycyjne inuickie noże Ulo) do cięcia ryb podczas opowiadania historii. Obiekty te stały się przykładem żywej materii i potężnym wyznacznikiem tożsamości Fontain – wraz z performansem podróżują one do różnych miejsc, w tym do jej rodzinnego miasta Sisimiut (Grenlandia), a tym samym symbolicznie przecinają warstwy ciszy otaczające duńską kolonizację Grenlandii.

W 2017 roku performans Nomadic Woman został zaprezentowany w Centrum Kultury Pirka Kotan Ainu w Sapporo. W tym celu włączyliśmy do procesu twórczego dwie performerki – przedstawicielki rdzennej społeczności Ajnów (Tsugumi Matsudaira i Utae Ehara). Pomogło to wzbogacić matrycę spektaklu, ujawniając ukryte historie o stracie i odzyskaniu tożsamości etnicznej i osobistej. W artykule opisano, w jaki sposób twórcza praca nad performansem Nomadic Woman napędzała proces „cielesnej dekolonizacji” i realizacji „nomadycznej tożsamości” (z odniesieniem do koncepcji płynnej podmiotowości teoretyzowanej przez Rosi Braidotti) wybranych przedstawicieli mniejszości etnicznych Inuitów i Ajnów. Warto podkreślić, że proces ten był możliwy dzięki stworzeniu złożonej relacji między przedmiotami, indywidualnymi historiami, miejscami/krajobrazami, cielesnością i tożsamościami, które tworzą żywą strukturę Nomadycznej Kobiety. W ostatniej części artykułu odkrycia twórczyń związane z performansem Nomadic Woman odniesione zostały do pojęcia symetrycznej archeologii i umieszczone w zestawieniu z Object-Oriented Ontology Grahama Harmana, aby zasugerować, że pewne rodzaje występów na żywo mogą naruszać „niemożliwie natychmiastowe spotkania” (the impossibly immediate encounters).

Linki:

Abstracts for Chapters of New Book ”Decolonizing Futures” (cemipos.org)

Book Cover, Table of Contents, and Author Introductions for ”Decolonizing Futures” (cemipos.org)

Publications from Uppsala University - Decolonizing Futures (uu.diva-portal.org)

Fibre Verlag

Janusz Mosakowski, Deutsche, Polen und Kaschuben in einer Stadt. Literarische Konstruktionen der Vergangenheit Danzigs im frühen Werk von Franciszek Fenikowski, w: Gedächtnistopografien in Grenzräumen: Das Pommernland, Danzig und das Rheinland als trilaterale Kulturregionen / Borzyszkowska-Szewczyk Miłosława [i in.] (red.), Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau, 2022, nr 44, Osnabrück, fibre Verlag, Osnabrück, s.337-352, ISBN 978-3-944870-78-6

„Niemcy, Polacy i Kaszubi w pewnym mieście. Literackie konstrukcje przeszłości Gdańska we wczesnej twórczości Franciszka Fenikowskiego”

Przedmiotem interpretacji są dwa tomiki gdańskich legend miejskich pióra Franciszka Fenikowskiego („Okręt w herbie”, 1955 i „Gdańska szkatułka”, 1960). Oba zbiorki uznać można bez wątpienia za znakomitą egzemplifikację literackich konstrukcji przeszłości Gdańska. Konstrukcje te wykreowała polska beletrystyka powojenna, kształtując na wiele lat pamięć kulturową. W ramach owych konstrukcji Fenikowski dokonuje zarówno polonizacji i kaszubizacji, jak również degermanizacji miejskiej przeszłości. Narracja w obu tomach podporządkowana jest naczelnej strategii, legitymizującej zmodyfikowane geopolitycznie i narodowościowo uwarunkowania miejskie po roku 1945.

Gedächtnistopografien in Grenzräumen (fibre-verlag.de)

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Agnieszka Żukowska, Od ilustracji do instalacji: Szekspir a druk we współczesnej praktyce artystycznej/ „From Illustration to Installation: Shakespeare and Print in Contemporary Art”, w: Gdańskie ślady Szekspira: Chodowiecki & Limon: Wystawa prac Daniela Chodowieckiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz z kolekcji szekspirowskiej Jerzego Limona, Stepnowski Piotr, Kamień Joanna (red.), 2022, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 157-183.

Link: Gdańskie ślady Szekspira. Chodowiecki & Limon (wydawnictwo.ug.edu.pl)

23 kwietnia 2022 roku, w dniu 458. urodzin Williama Szekspira, w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim odbyła się promocja książki profesora Jerzego Limona Szekspir. Siedem grzechów głównych (z zarazą w tle).

W dyskusji poprowadzonej przez prof. Agnieszką Żukowską udział wzięli: prof. Olga Kubińska, prof. Jacek Kopciński i prof. Marek Wilczyński. Wydarzenie było częścią uroczystości uświetniających otwarcie w GTS Biblioteki Profesora Jerzego Limona.

Więcej informacji:

458. urodziny Szekspira w sobotę. W programie otwarcie Biblioteki Jerzego Limona w GTS (www.gdansk.pl)

Biblioteka Profesora Jerzego Limona w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim | Aktualności - Uniwersytet Gdański (ug.edu.pl)

Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego

Mirosława Modrzewska, Robert Burns w kulturze globalnej. Perspektywa polska, w: Nowe oblicza romantyzmu brytyjskiego: eseje na dwusetlecie, red. Małgorzata Łuczyńska-Hołdys, Monika Coghen, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022, s. 247-267.

Publikacja stanowi próbę przybliżenia polskiemu czytelnikowi mniej znanych aspektów literatury brytyjskiej przełomu XVIII i XIX wieku. Pretekstem do podjęcia tematu i nowego odczytania dzieł romantyzmu brytyjskiego stały się przypadające w tych latach rocznice śmierci poetów drugiego pokolenia angielskich romantyków – Johna Keatsa (1821), Percy’ego Bysshe Shelleya (1822) i George’a Byrona (1824). Artykuły autorstwa badaczy romantyzmu z wiodących ośrodków naukowych w Polsce traktują o twórczości zarówno pisarzy kanonicznych, jak i rzadziej kojarzonych na gruncie polskim twórców. Autorzy wykorzystują zróżnicowane metodologie (ekokrytycyzm, posthumanizm, teorię afektu, human-animal studies, badania nad recepcją), dowodząc aktualności problematyki romantycznej w XXI wieku.

Link: Nowe oblicza romantyzmu brytyjskiego. Eseje na dwusetlecie - Księgarnia Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego (wuw.pl)

Kwartalnik „Konteksty”

W numerze 1/2, 2022 ukazały się artykuły:

Tomasz Wiśniewski, „Nowe otwarcie dublińskiego The Abbey Theatre”, str. 35-40.

Artykuł omawia przedstawienie iGirl, dramatu Mariny Carr, wyreżyserowanego przez Caitríonę McLaughlin – nową dyrektorkę artystyczną irlandzkiego teatru narodowego – z Olwen Fouéré w tytułowej roli. Ten wybitny monodram to nie tylko pierwsza premiera za czasów nowej dyrekcji, lecz również inscenizacja, którą teatr otwiera działalność po długim okresie zamknięcia. Z tego też względu przedstawienie wydaje się określać program tej instytucji na przyszłe miesiące i lata. Jako znaczące punkty odniesienia dla wizji przyszłości zaprojektowanej w przedstawieniu Carr / Fouéré / McLaughlin wskazuje się na twórczość dramatyczną Samuela Becketta, działania teatru Complicité, a także Irlandzkie Odrodzenie Literackie, które stanowi podwaliny współczesnego teatru i dramatu irlandzkiego. W artykule podkreślona jest zbieżność nowego otwarcia w dublińskim teatrze The Abbey, z powrotem do działalności instytucji artystycznych po długotrwałym zamknięciu związanym z pandemią covid-19.

David Malcolm, „Nigdy więcej jutra? Mollie Panter-Downes, przyszłość i kanoniczność”, przeł. Konstancja Cynk, Kaja Makowska, str. 41-44.

Na koniec powieści One fine day (1947) autorstwa Mollie Panter-Downes, główna bohaterka Laura zbiega wieczorem ze wzgórza, aby spotkać nowy dzień. Czytelnik nigdy nie dowiaduje się, jakie „jutro” czeka bohaterkę. W tej pracy przyglądam się temu, jak idea niedoszłego jutra przewija się w twórczości Panter-Downes. Zwracam też uwagę na to, jak autorka, dzisiaj uważana za niekanoniczną, czyli taką, która nie posiada „jutra”, dzieli swój status z grupą innych pisarek połowy XX wieku, takich jak Sybille Bedford, Mary Renault, Bryher, Betty Miller czy Sylvia Townsend Warner.

Katarzyna Kręglewska, „Jak ocalić świat na małej scenie? – jutro w teatrze / teatr jutra”, str. 175-184.

Choć w polskich sztukach performatywnych, a w szczególności we współczesnym polskim teatrze dominuje refleksja nad sprawami aktualnymi, to jednak w ostatnich latach przedmiotem zainteresowania twórców teatralnych coraz częściej stawała się przyszłość, a w szczególności zagrożenia związane z katastrofą klimatyczną. Pytania o jutro, które stawiają i z którymi mierzą się twórcy, dotyczą nie tyle rozmaitych utopijnych bądź futurystycznych wizji, czy przyszłego kształtu samego medium teatru, ale raczej spodziewanych przemian obrazu świata i prawdopodobnych scenariuszy wydarzeń. Na przykładzie wybranych trzech spektakli zrealizowanych w Nowym Teatrze w Warszawie w ramach cyklu „Teatr 2118” oraz wyreżyserowanego przez Pawła Łysaka w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera w Warszawie przedstawienia Jak ocalić świat na małej scenie?, autorka stara się dokonać rozpoznania w obrębie najciekawszych (i najskuteczniejszych) strategii inscenizacyjnych, po które sięgają twórcy.

Katarzyna Kręglewska, Małgorzata Woźniak, „Doświadczenia prywatne, czyli Jak ocalić świat na małej scenie? – rozmowa z twórcami przedstawienia”, str. 185-195.

Rozmowa z twórcami przedstawienia Jak ocalić świat na małej scenie? (Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie) została nagrana 14 majab 2021 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Literatury i Teatru Between.Pomiędzy. W spotkaniu udział wzięli Paweł Łysak (reżyser przedstawienia), Paweł Sztarbowski (autor scenariusza, dramaturg) oraz aktorzy: Anna Ilczuk, Mamadou Góo Bâ, Andrzej Kłak, Artem Manuilov i Kazimierz Wysota.

Link: Numer 2022/1-2 (336-337) - Zakopiańskie Spotkania Antropologiczne: Jutro / Międzynarodowy Festiwal Brunona Schulza / Teatr Węgajty - Konteksty. Polska Sztuka Ludowa (konteksty.pl)

RECENZJE

Jean Ward, artykuł recenzyjny wokół książki An Unrecognised Face of Literary Modernism, „Konteksty Kultury”, 2022, vol. 19, nr 3, s. 452-465.

Close reading, a niekiedy polemiczna lektura studium Joanny Rzepy Modernism and Theology: Rainer Maria Rilke, T.S. Eliot, Czesław Miłosz ujawniają poznawczą owocność perspektywy komparatystycznej w rozważaniach nad naturą relacji między teologicznymi i  literackimi modernizmami w szerokim europejskim kontekście, który za sprawą analizowanego w książce Rilkego obejmuje nawet rosyjskie prawosławie. Artykuł pokazuje, jak w kontekście brytyjskim, dla którego rok 1922 jest przełomowym rokiem dla literatury, niegdyś wyraźny związek między modernistycznymi niepokojami w teologii i literaturze został w dużej mierze zapomniany. Z kolei w literaturze polskiej – ponieważ modernizm jest na ogół utożsamiany z formacją Młodej Polski na przełomie XIX i XX wieku, a więc zbiega się w czasie z najgorętszym okresem modernistycznej kontrowersji w Kościele katolickim – związek ten jest bardziej oczywisty. Omawiając kwestie poruszane przez Rzepę, autorka proponuje refleksję nad tym, jak treść historycznych debat modernistycznych/ An Unrecognised Face of Literary Modernism. Recenzje antymodernistycznych, a także ich retoryka pozostają ważne, a pod pewnymi względami bardzo niepokojąco ważne, w czasach współczesnych.

Link: An Unrecognised Face of Literary Modernism (Joanna Rzepa, Modernism and Theology: Rainer Maria Rilke, T.S. Eliot, Czesław Miłosz, Palgrave Studies in Modern European Literature, Palgrave Macmillan, Cham 2021, pp. 438) (ejournals.eu)

Artykuł: PDF do pobrania

INNE PUBLIKACJE

Sylwia Dobkowska (red.), Włostowski Mateusz, Kociubska Nikola [i in.], „Japanese Theatre: Creative Learning”, Silva Iaponicarum, 2022, nr 67, p. 66-107.

Maria Fengler, „Dublin à la Noir: Dermot Bolger’s The Journey Home”, Beyond Philology, vol. 18, nr 4, ed. by Martin Blaszk and Maciej Rataj, p. 169–188.

Całość numeru dostępna online – link: beyond_philology_18_4.pdf (ug.edu.pl)

Katarzyna Pastuszak, hasła słownikowe (Bałtycki Uniwersytet Tańca, butō, Dance Explosions, Gdańska Korporacja Tańca, Gdański Teatr Tańca, Grotowski Jerzy, Hijikata Tatsumi, Japonia, kabuki, Kaiser Avi, kathak, kathakali, Klub Żak, Korea Południowa, Misiuro Wojciech, Mochniej Wojciech, Monteros Melissa, nō, Norwegia – rozwój tańca współczesnego, taniec enwironmentalny, Teatr Tańca i Muzyki Kino Variatino): Słownik tańca XX i XXI wieku, red. M. Leyko i J. Szymajda, Uniwersytet Łódzki, 2022.

Link: http://slowniktanca.uni.lodz.pl/slownik/

Katarzyna Pastuszak – redakcja „Studia Choreologica”, vol. XXIII, Poznań 2022.

Link: http://www.pfch.choreologia.org.pl/spisy.html

Małgorzata Woźniak, Postać jako wehikuł adaptacji: musical „Kapitan Żbik i żółty saturator”, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 42, s. 295–310.

Artykuł jest analizą pomysłu adaptacyjnego spektaklu musicalowego „Kapitan Żbik i żółty saturator” w reżyserii Wojciecha Kościelniaka. Bezpośrednią inspiracją przedstawienia powstałego w 2020 roku w warszawskim Teatrze Syrena był cykl komiksów pod tym samym tytułem. Interpretacja kulturowego znaczenia serii kolorowych zeszytów wydawanych w czasach PRL-u stanowi wstęp do omówienia spektaklu. Autorka ukazała także, w jaki sposób gatunek źródła literackiego wpłynął na kształt inscenizacji oraz sylwetkę bohaterów. Do komiksu nawiązują bowiem zarówno scenografia i kostiumy, jak i teksty wypowiadane i śpiewane przez postaci sceniczne oraz styl gry aktorskiej. Artykuł jest próbą odpowiedzi m.in. na pytania: jaki jest teatralny kapitan Żbik w zestawieniu ze swoim pierwowzorem oraz jakie narzędzia adaptacyjne zostały zastosowane, aby dopasować język komiksu do wymagań sceny?

Tekst dostępny online – Link: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pspsl/article/view/35709/30796

Agnieszka Żukowska, red. naukowy [z dr Jackiem Żukowskim], Kronika Zamkowa. Roczniki, vol. 8 (74): Opera and Beyond: Early Modern Court Theatre, 2022, Zamek Królewski w Warszawie-Muzeum.

Numer 8 (74) „Kroniki Zamkowej. Roczników” (w języku angielskim) poświęcony jest w całości nowożytnemu teatrowi dworskiemu. W projekcie, zapowiadającym wystawę na temat teatru Władysława IV (Zamek Królewski w Warszawie, 2024/2025), zgodzili się wziąć udział wybitni badacze z USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Szwajcarii i Włoch. Część z nich ujawnia nowe, niekiedy wręcz sensacyjne ustalenia dotyczące mecenatu teatralnego Władysława Wazy.

Link: https://kronika.arxregia.pl/

Agnieszka Żukowska, “Rich Ornaments and Delightful Engines: The Poetics of Failed Festivity and Figural Automation in William Shakespeare’s Titus Andronicus”, Anglica. An International Journal of English Studies, vol. 30, nr 1, 2021, ps. 79-95.

Publikacje studenckie

Mateusz Włostowski, Nikola Kociubska, Justyna Betańska, Klaudia Schmidt, Zuzanna Rajewicz. ”Japanese Theatre: Creative Learning”, edited by Sylwia Dobkowska. Silva Iaponicarum日林 vol. LXVII, summer 2022, pp. 66-107,https://silvajp.web.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2022/08/Silva-67-06.08.2022.pdf#page=66

Bartosz Dołotko, Witamy na pustyni rzeczywistości, „Dialog. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej”, online, 12.11.2021, Witamy na pustyni rzeczywistości | Dialog – Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej (dialog-pismo.pl) [Tekst poświęcony przedstawieniu prezentowanemu w ramach 10. edycji Festiwalu Sopot Non-Fiction].